Okulda Diyabet Programı Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) İl Sağlık Hizmeti Sorumluları toplantısı 17-18 Mayıs 2024 tarihlerine başarı ile yapıldı. Toplantıya 100’e yakın kişi katıldı ve illerinde iyi uygulama örnekleri sergileyen 15 katılımcıya ödül verildi.

MEB’da okul sağlığı ile ilgili çalışmalar, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Daire Başkanlığı bünyesindeki Sağlık Hizmetleri Şubesi tarafından yürütülmektedir. Bu şubeye bağlı illerde ve büyük illerin ilçelerinde Sağlık Hizmeti Sorumluları bulunmaktadır ve Okulda Diyabet Programı da bu şubenin sorumluluğunda yürütülen programlardan birisi olarak öne çıkmaktadır.

Okulda Diyabet Programının amacı tip 1 diyabetli çocukları okul ortamında desteklemek ve öğretmenleri/okul hemşirelerini diyabet ekiplerinin bir parçası yapmaktır. Bu konuda birçok ilerleme kaydedilmesine karşın, hala çözülecek birçok sorun vardır. Toplantı, ülkemizde çoğunluğu ilköğretim çağındaki 26 bin civarındaki tip 1 diyabetli çocuğun okul ortamındaki durumlarını değerlendirmek, Okulda Diyabet Programı’nı illerinde uygulayan sorumlular ile program yöneticilerini ve çocuk diyabet ekibi üyelerini bir araya getirmek ve bir eylem planı hazırlamak için düzenlendi. Bu toplantının 10 Ekim 2011 tarihinde Ankara’da MEB, Sağlık Bakanlığı ve çocuk diyabet ekibi üyelerini kapsayan 300 kişinin katılımı ile yapılan toplantıdan sonraki ilk ülke çapındaki geniş toplantı olduğu söylenebilir. Toplantıda Okulda Diyabet Programının kazanımları ve MEB İl Sağlık Hizmeti sorumlularından beklentiler gündeme getirildi. Toplantının açılışında, Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği önceki başkanı Prof. Dr. Şükran Darcan, Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Diyabet Grubu Başkanı Prof. Dr. Zehra Aycan ve MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Daire Başkanlığı Sağlık Hizmetleri Şubesi Koordinatörü Gülcan Kılınç birer konuşma yaparak, Okulda Diyabet Programının diyabetli çocukların yaşamına dokunan, ailelerin yükünü paylaşan çok yönlü bir program olduğunu, 2010 yılından beri bir çok aktivite yapıldığını, bundan sonra devam eden sorunlara yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiğini vurguladılar. Daha sonra “Çocuklarda Diyabet ve Okulda Diyabet Bakımı: Öğretmenleri Diyabet Ekibinin Bir Parçası Yapmak” başlıklı bir konuşma yapan Okulda Diyabet Programı Koordinatörü ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Şükrü Hatun, çocuklarda görülen diyabetin özelliklerini anlatarak, bu çocukların özel gereksinimi olan çocuklar kategorisinde kabul edildiğini, bu nedenle de okulların bu çocukların ihtiyaçları için bir plan yapmasının gerekli olduğunu belirterek, “Tip 1 diyabetli çocukların yaşamını iyileştirmek için yapacağımız en küçük desteğin onların hayatında olumlu bir dalga etkisi yaratacağını, o  yüzden  diyabetli çocuklar için yapılacakların her şeye değer olduğunu” vurguladı. 
 

Okulda Diyabet Programı kapsamında 14 yılda 38 kalem etkinlik yapıldığını belirten Dr. Hatun, programın kazanımlarını özetledi:

• Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıklarının programı sahiplenmesi ve merkezi olarak programla ilgili kişilerin görevlendirilmesi.
• 14 Kasım Dünya Diyabet Günü’nün okullarda farkındalık günü olarak kabul edilmesi ve her yıl etkinlikler yapılması.
• Çocuk Diyabet Ekiplerinin okullara «Öğretmene Mektup» ve «Diyabet Yönetim Planı» göndermesi.
• MEB il sağlık sorumlularının bu konuda görevlendirilmesi.
• Tip 1 Diyabetli Öğrencilerin Okulda Bakımı ve Desteklenmesi Hakkında Yönerge’nin 14 Ekim 2020 tarihinde yayınlanması.
• Okulda Diyabet Programı Eğitim Platformu’nun (https://okuldadiyabet.meb.gov.tr) yayına başlaması.
• Sağlık Bakanlığı toplum sağlığı hemşirelerince okullarda eğitim yapılması.
• Okul hemşiresi sayısının artırılması ve illerde diyetisyen görevlendirilmesi.

Dr. Hatun MEB İl Sağlık Hizmeti Sorumlularından beklentileri aşağıdaki şekilde belirtti:
Ailenin okul yönetimini veya ilgili öğretmeni bilgilendirmesini takiben, tip 1 diyabetli çocuğun okuldaki yaşamından sorumlu bir kişinin belirlenmesi.

Yasal zorunluluk olmamakla birlikte, görevlendirilen bu kişinin ailenin yazılı onamı ile ve ihtiyacı olan çocuklara glukagon ve insülin enjeksiyonu yapmasının, kan şekeri izlemi konularında destek olmasının ve gerektiğinde aileye danışarak ek doz insülin yapmasının sağlanması.
Okulda Diyabet Programı Eğitim Platformu üzerinden bütün öğretmenlerin “Eğitim Belgesi» almasının sağlanması.

Hemşire olmayan okullarda en yakın aile hekimliği merkezi ile bağlantı kurularak, acil durumlarda hızlı müdahale ve destek imkânı sağlanması. 

Okullarda «Kantin Günü», sık doğum günü yapılması gibi etkinliklere sınırlama getirilmesi, menülerin sağlıklı olmasının sağlanması.

Prof. Hatun konuşmasını tek cümle ile özetleyecek olsa “Diyabetli Çocuklara Destek Olmak Üstümüze Vazife!” cümlesini seçeceğini ve “Diyabetli çocuklara destek olan, anne-baba titizliği ile insülin yapan öğretmenlere, diyabetli çocuklara emek veren ekip üyelerine, dernek yöneticilerine, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlığı yetkililerine, sahada emek verenlere ve Okulda Diyabet Programı’nı 13 yıldır koşulsuz destekleyen Sanofi firmasına teşekkür ettiğini” söyleyerek konuşmasını tamamladı.  

Haber Metni: Prof. Dr. Şükrü Hatun’un toplantı özetinden alıntıdır.