2023 ISPAD "Allan Drash Clinical Fellowship" Raporu
Dr. Emine Ayça Cimbek
Süre: 6 hafta (10 Nisan- 18 Mayıs 2023)
Merkez: Oslo Üniversitesi Hastanesi- Diyabet Merkezi
Danışman: Lars Krogvold, MD, PhD
Giriş
Oslo Üniversitesi Hastanesi'ndeki program için ana hedeflerim, multidisipliner bir diyabet ekibi yönetimi konusunda bilgimi artırarak en güncel yaklaşımları görmek, diyabet teknolojilerine dair tecrübemi ve diyabet araştırmaları konusunda deneyimimi arttırmaktı. Tüm bunların karşılandığını hissettiğimi ifade etmekten memnuniyet duyuyorum.
Faaliyetler
Oslo Üniversitesi Hastanesi Diyabet Programı doktorlar, hemşireler, diyetisyenler, bir sosyal hizmet uzmanı, bir psikolog ve bir sekreter dahil olmak üzere multidisipliner diyabet bakımının mükemmel bir örneğiydi. Oslo'daki ilk günlerimde Ulleval Sykehus hastanesini ve ekibini tanıdım. Danışman hocam Dr. Lars Krogvold ile tanıştım ve ISPAD Allan Drash Bursu öğrenme hedeflerimi tartıştık. Sadece o değil, ekibin diğer üyeleri de beni sıcak bir şekilde karşıladı.
Araştırmaları, klinik çalışmaları ve kişiliği ile bu alanda ilham verici bir figür olan Dr. Lars Krogvold ile çeşitli diyabet ve endokrinoloji polikliniklerine katıldım. Oslo Üniversitesi Hastanesi'ndeki doktorlar, çoğunlukla haftada birkaç gün ayaktan tedavi (poliklinik) hizmeti vermekte ve diğer günlerde araştırma veya diğer hastane çalışmalarını gerçekleştirmektedir. Ayrıca sevgili doktorlar Sissel Birgitte Sørensen, Ingvild Menes Sørensen ve Hanna Dis Margeirsdottir ile bilgi alışverişinde bulunduğumuz kliniklere de katıldım. Poliklinik günlerinde günde 4-5 hasta değerlendirdik. Çeşitli pompalar ve sensörler de dahil olmak üzere farklı diyabet teknolojilerinin kullanımını gözlemledim. Her hastanın pompa/sürekli glukoz izleme verilerini hasta ve ailesi ile detaylı olarak 1 saate yakın süreyle analiz ettik ve tartıştık. Norveç'te insülin pompa sistemlerinin ve glikoz sensörlerinin sigorta kapsamında karşılanması olanağının yakın yıllarda sağlandığını öğrendim. Ülkemizde de diyabetli çocuklar için sağlık sistemiyle ilgili son gelişmeler ve düzenlemelerle diyabet teknolojilerinin yakında daha fazla kullanılabilir olacağına inanıyorum. Çoğu ailenin diyabet teknolojileri verilerine oldukça hâkim olduğunu görmek etkileyiciydi. Hastalar ve aileleri ile doğrudan diyalog kurma fırsatım oldu. Poliklinikte hekimler ve diğer ekip üyelerinin hepsi hastalarla ayrı zamanlarda bireysel görüşmeler yapmakta ve hastalar, ekip tarafından oluşturulan düzenli ve yoğun bir programa göre takip edilmekteydi. Haftalık toplantılardan birinde bu program hakkında daha fazla bilgi edinme şansım oldu ve glisemik kontrolde iyileşmeye katkı sağladığını gözlemledim. Hemşireler tarafından gerçekleştirilen polikliniklerde tüm ekip üyelerinin ne kadar yeterli ve etkili olduğunu gördüm. Herkes, hasta ve ailelere aynı mesajı vermeye çalışmaktaydı. Sevgili hemşireler Anne Karin Måløy, Pernille Gundersen, Siv Janne Kummernes ile çalıştım. Ekip, hastalar ve ailelerle birlikte çeşitli pompa eğitimlerine katıldım. Tüm ekip özellikle de Dr. Lars Krogvold, pediatrik diyabetin psikolojik yönleriyle de oldukça ilgiliydi.
Ekibin bir ila yirmi yaş arası farklı kültürlerden çocuklara ve ergenlere hizmet vermekten mutluluk duyduğunu gözlemledim. Çoğu çocuk ve ergen sporcu olduğu için tip 1 diyabette egzersiz yönetimi hakkında daha fazla şey öğrendim. Diyabette diyet yönetimi hakkındaki bilgilerim arttı. Ekibe ait tüm bu çabanın kliniğin elde ettiği mükemmel glisemik kontrolü sağladığını düşünüyorum. Merkezde yeni bir hasta teşhis edildiğinde Dr. Lars Krogvold veya sorumlu doktor ile günlük yatan hasta vizitlerine ve diyabet eğitimine katıldım.
Servise kabul edilen vakaları ve zorlu konuları tartışmak için tüm ekibin katıldığı haftalık diab-endo toplantıları yapılmaktaydı. Ziyaretimin sonuna yakın toplantılardan birinde Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı olarak bölümümüz, ekibimiz, klinik ve araştırma çalışmalarımız ile Türkiye Ulusal Pediatrik Endokrinoloji ve Diyabet Derneği'nin faaliyetleri hakkında bir sunum yaptım. Ülkemizdeki sağlık sisteminden ve özverili çalışmalarımızdan bahsetmekten mutluluk duydum. Başka bir gün, bu toplantılardan birinde bir araştırma makalesi sunma şansım da oldu.
Kaldığım süre boyunca Dr. Lars Krogvold ile sık sık öğrenme noktalarını ve olası araştırma projelerini tartıştık. Birlikte bir olgu sunumu hazırlama şansımız oldu. Bu programın temel amacı pediatrik diyabette klinik uzmanlığı geliştirmek olsa da Ulleval Sykehus'ta Prof. Torild Skrivarhaug liderliğinde çeşitli araştırma toplantılarına katılma fırsatım oldu. Araştırmacılar Nicolai A. Lund-Blix ve Maryam Saeed, diyabet üzerine nitelikli, büyük ölçekli araştırmalarını sundular. Norveç Diyabet Kayıt Sistemi ekibinin çalışma sistemini gözlemleme şansım oldu. Oslo Üniversitesi Diyabet Merkezi'nde Profesör Kåre I. Birkeland liderliğinde başka bir araştırma toplantısında Dr. Lars Krogvold, bir makalenin nasıl yazılacağı konusunda ISPAD Science School’da da gerçekleştirmiş olduğu konuşmasını sundu. Kendisi insülinin 100. yılına dair yerel bir toplantıya ve uluslararası bir diyabet sempozyumuna katılmamı sağladı. Bu sempozyumda kıdemli Profesör Knut Dahl-Jørgensen ile gerçekleştirdikleri DIVID Müdahale Çalışmasının etkileyici sonuçlarını sundu. Bu toplantılarda bilgilerimi arttırma ve tecrübelerimi diğer hekimlerle paylaşma şansım oldu.
Güzel Oslo'daki bu büyük merkezin ilk kez bir ISPAD Allan Drash fellow’una ev sahipliği yaptığını öğrenmekten mutluluk duydum ve şaşırdım. Bu program süresince edindiğim tecrübeler ışığında, ekibimiz ve merkezimizin tip 1 diyabetli çocuk ve ergenlere yönelik çalışma ve hizmetlerinin onlara ve ailelerine daha iyi bir yaşam kalitesi sağlanması adına daha da gelişeceğine inanıyorum. İlgili merkeze ziyaretimden bu yana kısa bir süre geçmesine rağmen kliniğimizde bu programa dair bir sunum yaptım ve daha iyi bir glisemik kontrol için bazı revizyonlar yapmaya karar verdik.
Teşekkür
Oslo Üniversitesi Hastanesi'ndeki tüm diyabet ekibine misafirperverlikleri, nezaketleri ve ilgileri için teşekkür etmek istiyorum. Kaldığım süre boyunca her gün bu merkeze Dr. Lars Krogvold ve ekibi tarafından oluşturulan güzel atmosfer nedeniyle merak ve memnuniyetle gittim. Tüm ekip, diyabet teknolojilerine dair farklı şeyler öğrenmeme yardımcı oldu. Kaldığım süre boyunca her zaman yardıma hazır olan Dr. Lars Krogvold'a minnettarım. Bu programdan mümkün olduğunca çok fayda elde etmemiz için bizi tüm araştırma/klinik toplantılarına ve eğitimlerine dahil etti. Poliklinikler ve vizitler sırasında kendisinden çok şey öğrendim. Görüşmeleri İngilizce ‘ye çevirerek ekibi ve aileleri İngilizce konuşmaya teşvik etti. Tüm çabaları ve nazik yardımları için diyabet hemşiresi Anna Karin’e teşekkür ederim. Hastalara ve ailelerine nazik işbirlikleri için teşekkür etmek istiyorum. Eş zamanlı ISPAD üyesi Iraklı Prusha Mohammed Salih'e teşekkür ederim. Son olarak ISPAD'a bana bu büyük fırsatı verdiği için teşekkür ederim. Allan Drash bursu ile ödüllendirilmek bir ayrıcalıktı.
Dr. Emine Ayça Cimbek
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Çocuk Endokrinolojisi Anabilim Dalı
Farabi Hastanesi, Trabzon, Türkiye
Tel: +90 462 377 56 20 eminay89@yahoo.com
